﴿ وَ اِذِ اعْتَزَلْتُمُوهُمْ وَ ما یعْبُدُونَ اِلَّا اللهَ فَأْوُوا اِلَى الْکهْفِ ینْشُرْ لَکمْ رَبُّکمْ مِنْ رَحْمَتِهِ...

 

به کهف پناه ­برید!

 

 دقیانوسِ خون­ریز و مردانی حق­پرست!

 

سالیانی بس دور حکم­رانی دقیانوس نام، بر مردمانی ستم­دیده حکومت می­کرد و خود را خدا
می­دانست. او مردم را وادار می­کرد تا وی را هم­چون خدا پرستش کنند. در همین زمان تاریک و خفقان بار، مردانی با هم یک­دل شدند که تنها باید پروردگار یکتا را پرستید. اینان به غاری پناه بردند تا از گزند دقیانوس در امان باشند و رحمت خدا نصیبشان شود.[1] حال چندین سال است که این ماجرا به تاریخ پیوسته، خاک دقیانوس را بلعیده و مردان کهف هم­چنان منتظرند.[2]

 

دقیانوس مُرد؛ اما اغواکننده­ی دقیانوس و دقیانوسیان زنده است.

 

این موجودِ اغواگر، شیطان است؛ رانده شده­ی درگاه الاهی؛ همان که مدام در کارِ گم­راه نمودن انسان­هاست.

 

به راستی شیطان کیست؟ چه می­کند؟ و چگونه در طول تاریخ، انسان­ها را به بازی گرفته­است؟

 

او کیست که خداوند در قرآن، این چنین ما را از او می­ترساند

 

و بدین­گونه دشمنی­ اش را با بشر شرح می­دهد؟[3]

 
 
 

شیطان یکی از عجیب­ترین مخلوقات است. او در اثر هزاران سال عبادت پروردگار، به درجات بالا دست یافت؛ اما ناگاه با یک نافرمانی از عرش خداوند بیرون شد و عهد کرد تا روز رستاخیز هر چه در توان دارد به­ کار بندد تا آدم و فرزندان آدم را از راه مستقیم منحرف کند.[4]

 

عجب عهدی!

شاید پایدار­ترین پیمان­ها، همین عهد شیطان باشد که از پسِ سال­ها جهان را دگر­گون ساخته است!

 

اما عجیب­ تر این­که ما انسان­ها، نسبت به این دشمنِ قوی غافلیم و این، خود زیرکانه ­ترین فریب و حربه­ ی شیطان است!

 

او خود را برای بشر ناتوان و ضعیف نشان می­دهد و با کوچک جلوه دادنِ خود، به آسانی در انسان نفوذ می­کند. کار شیطان این است که شهوات پست دنیوی را در دلِ انسان زینت می­­دهد[5] و به این ترتیب، بدون آن­که انسان متوجه شود، افسارش را به دست می­گیرد و به جهت دل­خواه خود می­کشد.

شیطان از معدود مخلوقاتی است که قادر است در فکر و ذهن انسان نفوذ کند و او را با وعده­ های دروغین فریب دهد.[6]

بدون شک، همین قدرت نفوذ اوست که به شدت این دشمن عجیب را خطرناک کرده است.

 

قرآن در مورد او می­فرماید:

 

﴿ (ای مردم!) شیطان دشمن شماست؛ پس او را به دشمنی گیرید. ﴾[7]

 

دردِ بی­درمان ِما، بی­ توجهی به همین کلام پروردگار است.

 

ای انسان! چرا شیطان را دشمن نمی­­دانی و بدین شکل او را ضعیف می­پنداری؟

 

انسان اگر به خود وانهاده شود، بی شک در مقابل شیطان، در جنگی نابرابر قرار گرفته و در قبال این موجود قوی، توانِ مقابله ندارد. انسانِ بی­ سلاح و سپر، همان­گونه که تا به حال در طول تاریخ گرفتار شده، در برابر شیطان مغلوب و درمانده خواهد شد.[8]

 

اما پروردگار مهربان که واقف بر این عجز بشری است، انسان­ها را بی­ حفاظ و پناه رها نکرده تا در این پیکار بازنده باشند.

 

﴿ و آن هنگام که از آنان و آن چه جز خدا می­پرستند کناره گرفتید؛ پس به کهف (غار) پناه برید تا خداوند از رحمتش بر شما فرود ریزد...﴾[9]

 

خداوند کریم برای حفاظت انسان از شرّ دقیانوس، کهف(= پناهگاهی) قرار داده، به انسان فرمان می دهد که در کهفِ خداوندی پنهان شو.

 

اما کهف چیست؟

آیا کهف تنها غاری تنگ و تاریک است؟

آیا سخن قرآن تنها به این معناست؟

مگر می­شود غار و کهفِ پناه­ جویان از دستِ شیطان تنها یک غار در دل کوه باشد؟!

 

امام رضا علیه ­السلام فرموده­ اند:

 

« ما کهفِ شما هستیم؛ همانند غارِ اصحاب کهف.»[10]

 

آری! خاندان پیامبر در همه­ ی زمان­ها پناهگاه خداوند می باشند و برای رهایی از شیطان، بهترین پناهگاه، حجت خداوند است.[11]

 

این مژده برای کسانی است که می­خواهند از آلودگی گناه در امان باشند.

 

بشر می­خواهد پاک بماند؛ از آلودگی گناه، از زشتی­ها، از بدی­ها؛

 

اما دشمنی آشکار همواره بر سرِ راهِ بشر نشسته است؛ ابلیس.

 

آن قدر در دلِ او وسوسه می­کند تا او را به سوی گناه بکشاند...

 

اما این­جا، در همین نزدیکی­ ها، پناهگاهی است؛

کهفی که قرآن دستور داده به آن پناه برید تا رحمت خدا شامل حالتان شود.

 

پناهگاه محکم، دژِ استوار، محلّ امان، سرچشمه­ ی خیرات؛ یعنی امام زمان علیه­ السلام ...       

 

پس باید دست بر­داشت و به امام زمان علیه ­السلام توسل جست و از او مدد گرفت؛ چرا که بر اساس قرآن و روایات، تنها راه مقابله با شیطان همین است.

نکند ماه رمضان بگذرد و باز شیطان از غل و زنجیر، رها شود[12]و دوباره نکبت گناه بر وجودمان سایه افکند ...

 

اما نه! در همه­ ی ماه­ها و در طول سال، خدا پناهگاهی قرار داده تا به او پناه بریم و از آلودگی­ها پاک بمانیم. این پناهگاه، حضرت مهدی علیه ­السلام است؛ پس بیایید بگوییم:

یا صاحب الزمان! دوری از گناه بر ما سخت است؛ ای پناهگاهِ خدا! تو ما را از شرّ شیطان
دور نگهدار

 


[1]. حيات القلوب، ج 2، داستان اصحاب كهف.

[2]. بر اساس روايات، اصحاب كهف جزءِ يارانِ حضرت مهدي عليه­ السلام خواهند بود؛ طبري، دلائل­ الامامه: 307.

[3]. يوسف(12): 5: ﴿ همانا شيطان براي انسان دشمني آشكار است ﴾ و نيز آيات ديگر.

[4]. اعراف(7): 11 – 17.

[5]. حجر(15): 39: ﴿ قالَ رَبِّ بِما اَغْوَيْتَني لَاُزَيِّنَنَّ لَهُمْ فِي الاَرْضِ وَ لَاُغْوِيَنَّهُمْ أَجْمَعينَ.﴾

[6]. بقره(2): 268 ؛ ابراهيم(14): 22.

[7]. فاطر(35): 6.

[8]. اگر در قدرتِ وسوسه ­ها و ترغيبِ شيطان به گناه شك داريد، كافي است به كثرتِ آياتي كه خداوند، ابليس را دشمنِ آشكارِ بشر خوانده، دقت كنيد؛ خداوند در قرآن مي فرمايد:﴿ اِنَّ الشَّيْطانَ لِلْاِنْسانِ عَدُوٌّ مُبينٌ ﴾؛ يوسف(12): 5. اميرالمؤمنين عليه­ السلام مي­فرمايند:« به درستي كه دام ابليس، عظيم و حيله و مكرش، بزرگ و زهرش بسيار كشنده است »؛ نهج البلاغه، خطبه­ي 234. اين موجودِ اغواگر، چنان در كارِ گم­راه نمودنِ انسان­ها كوشاست كه حتي دست از پيامبران الاهي نيز برنداشته است؛ هرچند آن مردانِ الاهي با پناه بردن به خدا و اوليايِ او از شرِ گناهان مصون و معصوم­اند.

[9]. كهف(18): 16.

[10].« وَ نَحْنُ كَهْفُكُمْ كَكَهْفِ اَصْحابِ الْكَهْفِ...»؛ كنزالدقائق 10: 571 (به نقل از وجود مقدس امام رضا عليه­السلام). 

[11]. در صلوات خاصه­ي ماه شعبان، چهارده معصوم عليهم­ السلام پناهگاه محكم (الكهف الحصين) خوانده شده­اند؛ مفاتيح الجنان، اعمال مشتركه­ ي ماه شعبان.

[12]. به نقل از: خطبه­ي گهربار حضرت رسول اكرم صلي­ا لله­ عليه­ وآله در آستانه­ ي ماه مبارك رمضان؛ مفاتيح الجنان، در فضيلت ماه مبارك رمضان.